09 czerwca 2025

Obowiązki właściciela domu jednorodzinnego w zakresie przeglądów i czyszczenia kominów – co mówi prawo?

Właściciel domu jednorodzinnego ma nie tylko prawo do korzystania z ciepła kominka czy kotła, ale też konkretne obowiązki wynikające z przepisów prawa budowlanego. Wielu właścicieli domów nie zdaje sobie sprawy, że zaniedbanie kontroli i czyszczenia przewodów kominowych może skutkować mandatem, a w przypadku pożaru – nawet odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. W tym artykule jasno wyjaśniamy, co mówią przepisy i jak postępować, by spać spokojnie – dosłownie i w przenośni.

1. Podstawy prawne – co mówi polskie prawo?

Najważniejsze obowiązki właściciela domu jednorodzinnego określają m.in.:

Ustawa Prawo budowlane (art. 62 ust. 1) – nakłada obowiązek przeprowadzania okresowych kontroli stanu technicznego przewodów kominowych.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków – określa częstotliwość czyszczenia kominów.
Normy techniczne (np. PN-B-10425, PN-EN 13384) – nie są obowiązującym prawem, ale stanowią punkt odniesienia dla dobrych praktyk branżowych.

Właściciel domu odpowiada za utrzymanie wszystkich elementów instalacji kominowej w stanie bezpiecznym i sprawnym technicznie.

2. Jak często trzeba wykonywać kontrole i czyszczenie kominów?

➤ Kontrola techniczna (przegląd kominiarski)

Zgodnie z Prawem budowlanym, raz w roku należy przeprowadzić kontrolę stanu technicznego instalacji gazowej oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych). Taki przegląd wykonuje wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia mistrza kominiarskiego.

➤ Czyszczenie kominów (usuwanie sadzy i zanieczyszczeń)

Częstotliwość czyszczenia zależy od rodzaju urządzenia grzewczego i paliwa:

Rodzaj paliwa	Minimalna częstotliwość czyszczenia
Paliwo stałe (np. węgiel, drewno)	4 razy w roku
Paliwo ciekłe i gazowe (gdy jest komin dymowy lub spalinowy)	2 razy w roku
Instalacje gazowe z kotłem kondensacyjnym (bez sadzy)	wg zaleceń producenta, zwykle 1x rocznie
Wentylacja grawitacyjna	1 raz w roku

W praktyce warto stosować zasadę: im intensywniej używasz komina, tym częściej go czyść.

3. Kto może przeprowadzać przegląd i czyszczenie kominów?

Przeglądy roczne może przeprowadzić wyłącznie mistrz kominiarski wpisany do rejestru rzemieślników. Kominiarz musi wydać pisemny protokół kontroli.
Czyszczenie kominów może być wykonywane przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami, ale najlepiej zlecić to kominiarzowi posiadającemu doświadczenie i sprzęt.

Uwaga: Samodzielne czyszczenie komina przez właściciela NIE zwalnia z obowiązku rocznego przeglądu kominiarskiego.

4. Konsekwencje zaniedbania – co grozi właścicielowi domu?

Mandat – straż pożarna może nałożyć mandat za niewywiązywanie się z obowiązków przeciwpożarowych (do 500 zł).
Odmowa wypłaty odszkodowania – w przypadku pożaru sadzy lub zaczadzenia, brak aktualnego protokołu przeglądu kominiarskiego może być podstawą do odmowy wypłaty przez ubezpieczyciela.
Zagrożenie zdrowia i życia – niedrożne lub nieszczelne przewody kominowe mogą prowadzić do zatrucia tlenkiem węgla (czadem) lub pożaru.

5. Jak przygotować się do wizyty kominiarza?

Zadbaj o dostęp do wszystkich wyczystek i wlotów komina.
Jeśli komin przebiega przez poddasze lub dach – zapewnij dostęp przez drabinę i zabezpieczenie.
W razie potrzeby przygotuj książkę obiektu budowlanego (jeśli prowadzona), notatki lub protokoły z poprzednich kontroli.
Upewnij się, że nie ma przeszkód przy wylocie komina (np. gniazd ptaków, siatek, śmieci).

6. Podsumowanie – co warto zapamiętać?

✔ Przegląd kominów i instalacji gazowej raz do roku to obowiązek ustawowy.✔ Częstotliwość czyszczenia zależy od rodzaju paliwa – nawet 4 razy w roku.✔ Za przegląd odpowiada mistrz kominiarski – musi wystawić protokół.✔ Zaniedbanie grozi nie tylko mandatem, ale i odpowiedzialnością cywilną lub karną.✔ Warto prowadzić prosty kalendarz czyszczeń i przeglądów – to dowód Twojej rzetelności.